Część I

Pokaż QR Code A A A pobierz stronę jako plik pdf Drukuj

1.01. Stan i ochrona środowiska

1. Symbol badania
1.01.05
2. Temat badania
Zasoby, wykorzystanie, zanieczyszczenie i ochrona wód
3. Cykliczność badania
co rok
4. Prowadzący badanie
Prezes Głównego Urzędu Statystycznego
Główny Inspektor Ochrony Środowiska
Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej
Minister właściwy do spraw środowiska
Minister właściwy do spraw rozwoju wsi

5. Cel badania
Celem badania jest dostarczenie informacji umożliwiających ocenę i analizę stanu zanieczyszczenia, zagrożenia i wykorzystania wód powierzchniowych, w tym wód Morza Bałtyckiego oraz podziemnych; charakterystyka gospodarki wodno-ściekowej; zebranie informacji o zawartości azotu mineralnego w glebach oraz azotu azotanowego w wodach powierzchniowych i podziemnych na obszarach szczególnie narażonych na odpływ azotu ze źródeł rolniczych; uzyskanie informacji na temat rozwoju, poniesionych kosztów i źródeł finansowania obiektów małej retencji wodnej; uzyskanie informacji na temat działalności badawczej i kontrolnej w zakresie zanieczyszczenia wód, a także działalności kontrolnej w zakresie higieny komunalnej.

Realizacja zobowiązań wynikających z przepisów prawa krajowego:
  • - ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (Dz. U. z 2015 r. poz. 469, z późn. zm.)
  • - rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 października 2015 r. w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (Dz. U. poz. 1875, z późn. zm.)
  • - ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2017 r. poz. 519, z późn. zm.)
Realizacja zobowiązań wynikających z przepisów prawa międzynarodowego:
  • - dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (Dz. Urz. WE L 327 z 22.12.2000, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 5, str. 275, z późn. zm.)
Dostarczenie danych na potrzeby realizowanych strategii i programów:
  • - Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko
  • - Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko
  • - Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie
Realizacja potrzeb użytkowników:
  • Sejm, Senat
  • administracja rządowa - centralna
  • placówki naukowe/badawcze, szkoły wyższe - nauczyciele akademiccy
  • placówki naukowe/badawcze, szkoły wyższe - studenci
  • stowarzyszenia, organizacje, fundacje
  • organizacje międzynarodowe
  • Eurostat i inne zagraniczne instytucje statystyczne
  • indywidualni odbiorcy zagraniczni
6. Zakres podmiotowy
Podmioty gospodarki narodowej: prowadzące działalność gospodarczą, w tym fermy przemysłowego chowu zwierząt, bez względu na rodzaj prowadzonej działalności dobrane na podstawie kryterium uciążliwości ekologicznej – wnoszące opłaty (oraz zwolnione z opłat) za pobór z ujęć własnych rocznie 5 000 m3 i więcej wody podziemnej albo 20 000 m3 i więcej wody powierzchniowej lub za odprowadzenie rocznie 20 000 m3 i więcej ścieków, z wyjątkiem: zakładów (przedsiębiorstw) wodociągowych i kanalizacyjnych, podmiotów zużywających wyłącznie wodę zakupioną od wodociągów komunalnych i jednocześnie odprowadzających ścieki wyłącznie do sieci kanalizacyjnej, gospodarstw rolnych (z wyłączeniem ferm przemysłowego chowu zwierząt) zużywających wodę wyłącznie na potrzeby produkcji zwierzęcej i roślinnej (w tym ogrodniczej i szklarniowej).
Podmioty gospodarki narodowej: prowadzące gospodarkę wodną na nawadnianych użytkach rolnych i leśnych o powierzchni 20 ha i więcej oraz w stawach rybnych o powierzchni 10 ha i więcej – dobór oparty na kryterium powierzchniowym; w przypadku stawów rybnych dobór ustalony na podstawie uzgodnionych z: marszałkiem województwa wykazów podmiotów wnoszących opłaty (lub zwolnionych z opłat) za wody wykorzystane, odprowadzone z obiektów chowu lub hodowli ryb albo innych organizmów wodnych, wykazów podmiotów pobierających wodę (z różnych źródeł) na podstawie danych o opłatach za korzystanie ze środowiska, Agencją Nieruchomości Rolnej wykazów użytkowników gruntów pod obiektem stawowym o powierzchni 10 ha i więcej.
Podmioty gospodarki narodowej: prowadzące działalność gospodarczą nadzorujące eksploatację: oczyszczalni ścieków miejskich i wiejskich pracujących na sieci kanalizacyjnej – prowadzące działalność wodociągowo-kanalizacyjną, które oczyszczają ścieki miejskie i wiejskie doprowadzone siecią kanalizacyjną, niezależnie od formy własności oczyszczalni, jak i sieci kanalizacyjnej, na której pracuje oczyszczalnia, oczyszczalni przemysłowych dodatkowo oczyszczających ścieki miejskie i wiejskie doprowadzone siecią kanalizacyjną, niezależnie od formy własności oczyszczalni, jak i sieci kanalizacyjnej, na której pracuje oczyszczalnia, ustalone na podstawie uzgodnionych z marszałkiem województwa wykazów podmiotów wnoszących opłaty (oraz zwolnione z opłat) za wprowadzanie ścieków komunalnych do wód lub do ziemi.
Wody powierzchniowe i podziemne.
Podmioty gospodarki narodowej: posiadające obowiązek sprawozdawczy w zakresie obiektów małej retencji.

7. Zakres przedmiotowy
Dane identyfikacyjne. Gospodarowanie wodą. Infrastruktura wodociągowa i kanalizacyjna. Monitoring jakości wody. Monitoring wód podziemnych. Monitoring wód powierzchniowych. Nawadnianie użytków rolnych i leśnych. Obciążenie respondentów. Obiekty małej retencji wodnej. Oczyszczalnie ścieków. Opady atmosferyczne. Osady. Stawy rybne. Ścieki. Wody powierzchniowe. Zamknięte obiegi wody. Zaopatrzenie w wodę. Zasoby wód podziemnych.

8. Źródła danych
9. Rodzaje wynikowych informacji statystycznych
Zasoby ilościowe i jakościowe wód powierzchniowych i podziemnych, w przekrojach: kraj, województwo Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej regiony hydrograficzne.
Źródła poboru i cele zużycia wody w gospodarce narodowej i na potrzeby ludności, w przekrojach: kraj, podregion, województwo, powiat, aglomeracje miejskie Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej region hydrograficzny.
Pobór morskich wód wewnętrznych, w przekrojach: kraj, podregion, województwo, powiat.
Zamknięte obiegi wody w zakładach, w przekrojach: kraj, województwo.
Ilość i sposób zagospodarowania wód zasolonych oraz ładunki soli w nich zawarte, w przekrojach: kraj, województwo.
Nawadniane grunty i napełniane stawy rybne (powierzchnia i zużycie wody), w przekrojach: kraj, region, województwo.
Ścieki komunalne i przemysłowe odprowadzone do wód, kanalizacji i do ziemi, metody ich oczyszczania oraz ładunki zanieczyszczeń (BZT5, ChZT, zawiesina ogólna, azot ogólny, fosfor ogólny, metale ciężkie) w ściekach wytwarzanych i odprowadzanych w ciągu roku, w przekrojach: kraj, region, podregion, województwo, powiat, gmina, aglomeracja miejska PKD (dotyczy ścieków przemysłowych).
Ścieki przemysłowe zawierające substancje szczególnie szkodliwe odprowadzone do wód i kanalizacji, w przekrojach: kraj, województwo.
Ilość, przepustowość i rodzaje oczyszczalni i podczyszczalni ścieków przemysłowych, ich efekty działania oraz postępowanie z wytworzonymi osadami ściekowymi, w przekrojach: kraj, region, podregion, województwo, powiat, gmina.
Ilość, wielkość (przepustowość i równoważna liczba mieszkańców – RLM) i rodzaje oczyszczalni ścieków miejskich i wiejskich, pracujących na sieci kanalizacyjnej, ich efekty działania oraz postępowanie z wytworzonymi osadami ściekowymi, w przekrojach: kraj, województwo, region, podregion, powiat, gmina, aglomeracja miejska.
Monitoring gleb i płytkich wód gruntowych na obszarach szczególnie narażonych na odpływ azotu ze źródeł rolniczych, na potrzeby bilansowania azotanów przemieszczających się do wód powierzchniowych i podziemnych z obszarów użytków rolnych, w przekrojach: obszar szczególnie narażony Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej.
Zanieczyszczenie i tendencje zmian długookresowych, zachodzących w środowisku wodnym i w biocenozach polskich obszarów morskich. Ładunki zanieczyszczeń odprowadzane do Morza Bałtyckiego rzekami (substancje organiczne i biogenne, metale ciężkie), w przekrojach: rzeki, rodzaje zanieczyszczeń.
Stopień zanieczyszczenia osadów dennych rzek i jezior metalami ciężkimi, związkami organicznymi (wielopierścieniowe węglowodory organiczne, polichlorowane bifenyle, pestycydy chloroorganiczne), w przekrojach: rzeki jeziora.
Ocena stanu jednolitych części wód rzek i jezior, wód przejściowych i przybrzeżnych oraz stanu jednolitych części wód podziemnych zgodnie z obowiązującymi przepisami, w przekrojach: dorzecza klasyfikacja stanu ekologicznego klasyfikacja potencjału ekologicznego ocena stanu chemicznego ogólna ocena stanu.
Ludność korzystająca z oczyszczalni ścieków miejskich i wiejskich oraz oczyszczalni ścieków przemysłowych, pracujących na sieci kanalizacyjnej, w przekrojach: kraj, województwo, region, podregion, powiat, gmina, aglomeracja miejska.
Zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych na obszarach wrażliwych, w przekrojach: dorzecze.
Jakość wody dostarczanej ludności do spożycia, w przekrojach: wodociągi o wydajności dorzecza.
Rodzaje obiektów małej retencji wodnej, ich liczba, poniesione koszty i źródła finansowania oraz pojemność retencyjna, w przekrojach: kraj, województwa.

10. Formy i terminy udostępnienia wynikowych informacji statystycznych
Publikacje GUS:
  • Ochrona Środowiska 2019 (listopad 2019),
  • Mały Rocznik Statystyczny Polski 2019 (lipiec 2019),
  • Rocznik Statystyczny Województw 2019 (grudzień 2019),
  • Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2019 (grudzień 2019),
  • Rocznik Statystyczny Przemysłu 2019 (grudzień 2019),
  • Infrastruktura komunalna w 2018 r. (październik 2019),
  • Polska w liczbach 2019 (maj 2019).
Bazy danych:
  • Bank Danych Lokalnych – Gospodarka wodno-ściekowa w przemyśle (lipiec 2019),
  • Bank Danych Lokalnych – Komunalne oczyszczalnie ścieków (lipiec 2019),
  • Bank Danych Lokalnych – Zużycie wody i oczyszczalnie ścieków (lipiec 2019),
  • Bank Danych Lokalnych – Zasoby eksploatacyjne wód podziemnych (październik 2019),
  • Strateg – Środowisko (październik 2019),
  • Bazy Eurostatu i innych organizacji międzynarodowych – Environment and Energy - Water (grudzień 2020).
Do góry