W podejściu CSR wyróżnia się siedem kluczowych obszarów społecznej odpowiedzialności1
GUS i urzędy statystyczne realizują wiele działań, które dotyczą kwestii społecznej odpowiedzialności. Aktywności te wpisują się w siedem kluczowych obszarów.
OBSZAR I - ŁAD ORGANIZACYJNY
Ład Organizacyjny to system, który pozwala organizacji podejmować decyzje, wdrażać zmiany i realizować jej cele. Dotyczy głównie form zarządzania, kultury pracy i wyznawanych wartości. Działania podejmowane w tym obszarze uwzględniają wpływ podejmowanych decyzji na społeczeństwo. Mają także na uwadze szacunek dla interesariuszy oraz zasady etyczne. Dobre praktyki z zakresu ładu organizacyjnego mają na celu poprawę efektywności zarządzania przy jednoczesnym uwzględnianiu potrzeb pracowników.
Przykłady działań:
• Stosowanie europejskiego kodeksu praktyk statystycznych
Europejski Kodeks Praktyk Statystycznych
• Stosowanie Normy ISO 26000
https://www.pkn.pl/informacje/2013/09/iso-26000
II. OBSZAR – PRAWA CZŁOWIEKA
Prawa człowieka są to podstawowe prawa wszystkich ludzi. Istnieją dwie główne kategorie praw człowieka. Pierwsza z nich dotyczy praw obywatelskich oraz politycznych. Obejmuje takie prawa jak prawo do życia i wolności, równego traktowania w obliczu prawa oraz swobody wypowiedzi. Druga kategoria dotyczy praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych. Obejmuje takie prawa, jak prawo do pracy, prawo do możliwie najwyższych standardów w zakresie zdrowia. Zawiera również prawo do wyżywienia, prawo do edukacji oraz prawo do bezpieczeństwa socjalnego.
Przykłady działań:
- aktywność sportowa pracowników: piłka siatkowa, piłka nożna halowa, tenis ziemny;
- rozwój kompetencji miękkich pracowników;
- równe traktowanie wszystkich w pracy;
- spotkania na temat zdrowia z lekarzami;
- badania medyczne dla pracowników.
III. OBSZAR – PRAKTYKI Z ZAKRESU PRACY
Praktyki z zakresu pracy obejmują wszystkie działania związane z pracą wykonywaną przez organizację. Są to także aktywności podejmowane w imieniu organizacji i przez podwykonawców. Praktyki z zakresu pracy wykraczają poza relację organizacji z jej bezpośrednimi pracownikami. Dobre praktyki z tego obszaru skupiają się na rozwoju zawodowym pracowników, Podejmowane aktywności umożliwiają pracownikom wykonywanie obowiązków w bezpiecznych i komfortowych warunkach.
Przykłady działań:
- kontrole warunków pracy;
- przestrzeganie przepisów i zasad BHP oraz stanu zabezpieczenia w razie pożaru;
- wydawanie zaleceń poprawiających warunki pracy pracowników;
- badania czynników niebezpiecznych znajdujących się w pracy;
- pomiary natężenia oświetlenia na stanowiskach pracy z monitorami ekranowymi;
- wewnętrzna sieć korporacyjna: Intranet;
- zdobywanie wiedzy i umiejętności przez pracownika z inicjatywy pracodawcy lub za jego zgodą.
IV. OBSZAR – ŚRODOWISKO
Decyzje i działania organizacji zawsze mają wpływ na środowisko, społeczeństwo i gospodarkę. Dzieje się to niezależnie od lokalizacji organizacji. Zgodnie z ideą społecznej odpowiedzialności organizacje starają się ograniczać negatywny wpływ na środowisko naturalne. Dobre praktyki z tego obszaru skupiają się na kontrolowaniu i ograniczaniu zanieczyszczeń, które są emitowane do środowiska. Podejmowane w tym zakresie działania mają również na celu ograniczanie zużycia surowców naturalnych.
Przykłady działań:
- świadectwo charakterystyki energetycznej budynku;
- zbiórka odpadów;
- oszczędzanie energii i wody;
- elektroniczny system zarządzania dokumentami w urzędzie;
- wspieranie schronisk dla zwierząt;
- wyrównanie mocy biernej energii elektrycznej;
- włączniki światła z czujnikiem ruchu.
V. OBSZAR – UCZCIWE PRAKTYKI OPERACYJNE
Uczciwe praktyki operacyjne dotyczą etyki między organizacjami. Praktyki dotyczą: zapobiegania korupcji, uczciwej konkurencji oraz przestrzegania praw własności.
Uczciwe praktyki operacyjne dotyczą praktyk, które skupiają się na standardach etycznych. Działania te są skierowane zarówno do pracowników organizacji, jak i jej partnerów, wykonawców i dostawców. Duże znaczenie w środowisku pracy mają praktyki oparte na uczciwej współpracy, poszanowaniu praw własności oraz uczciwej konkurencji.
Przykłady działań:
- szkolenia dla pracowników z zakresu etyki i zagrożeń korupcyjnych;
- współpraca między resortami w zakresie CSR;
- spotkania naukowe.
VI. OBSZAR – ZAGADNIENIA KONSUMENCKIE
Wszystkie jednostki statystyki publicznej kierują się rzetelną edukacją i uczciwymi praktykami marketingowymi w stosunku do odbiorców informacji statystycznej. Stosują uczciwe praktyki dotyczące umów, dokładają wszelkich starań do ochrony zdrowia i bezpieczeństwa przebywających w jednostkach gości. W swoich działaniach jednostki pozyskują dane wyłącznie w zgodny z prawem i uczciwy sposób. A także chronią dane osobowe za pomocą odpowiednich środków bezpieczeństwa. Urząd stosuje klauzule dotyczące spraw społecznych i środowiska. Organizacja wprowadza te klauzule do procedur zamówień publicznych.
Zagadnienia konsumenckie to obszar, w który skupia się na relacjach z konsumentami. Organizacje, których działanie opera się na współpracy z klientami, mają wobec nich określone obowiązki. Należy do nich rzetelne edukowanie i informowanie konsumentów. Organizację mają także obowiązek promować zrównoważoną konsumpcję, dbać o dostępność usług, a także stosować pomocne informacje marketingowe. W tym obszarze znajdują się także praktyki, które mają na celu ochronę zdrowia i bezpieczeństwa pracowników oraz konsumentów.
Przykłady działań:
- klauzule dotyczące spraw społecznych i środowiska;
- klauzule do procedur zamówień publicznych.
VII. OBSZAR – ZAANGAŻOWANIE SPOŁECZNE I ROZWÓJ SPOŁECZNOŚCI LOKALNEJ
Zaangażowanie społeczne i rozwój społeczności lokalnej są ważnymi elementami zrównoważonego rozwoju. Społeczeństwo rozwija się najlepiej, gdy przedstawiciele danej społeczności aktywnie uczestniczą w życiu lokalnym. Praktyki z tego obszaru dotyczą kwestii dostępności, równych praw dla wszystkich i godnego życia. Dzięki temu organizacje mogą realizować działania edukacyjne, kulturalne i charytatywne. Ważne jest, aby podejmowane aktywności odpowiadały na aktualne potrzeby społeczności. Praktyki z tego obszaru pomagają podtrzymywać i wzmacniać relacje organizacji ze społecznościami lokalnymi.
Przedstawiciele dążą także do realizacji równych praw oraz standardów godnego życia dla wszystkich obywateli. Jest to wewnętrzny proces zachodzący w danej społeczności lokalnej. Uwzględnia istniejące relacje i likwiduje bariery stojące na przeszkodzie korzystaniu z praw. Do rozwoju społeczności lokalnej przyczynia się postępowanie odpowiedzialne społecznie. Inwestycje społeczne będące wkładem w rozwój społeczności lokalnej mogą podtrzymywać i wzmacniać relacje organizacji ze społecznościami. Do obszaru zaangażowanie społeczne rozwój społeczności lokalnej zalicza się w szczególności zagadnienia: zdrowia, edukacji i kultury. A także rozwój i dostęp do technologii.
Przykłady działań:
- akcje honorowego krwiodawstwa;
- wsparcie akcji „Szlachetna Paczka”;
- wsparcie Mistrzostw Polski Dzieci z Domów Dziecka w Piłce Nożnej;
- wsparcie Przeglądu Dziecięcych Prezentacji Artystycznych „Kwiaty Integracji”;
- promowanie zdrowego stylu życia poprzez akcje rowerowe, wydarzenia sportowe i turystyczne;
- zbiórka nakrętek z napojów na rzecz zakupu wózków inwalidzkich i protez dla potrzebujących;
- wsparcie rzeczowo-finansowe domów dziecka;
- konkursy dla dzieci pracowników jednostek statystyki publicznej. Są to m.in.: konkurs plastyczno-literacki „Mój rodzic pracuje w statystyce”, Konkurs „Wypisz, wymaluj NSP2021”, czy też Konkurs Spis rolny oczami dzieci;
- działania o charakterze edukacyjnym i promującym działalność statystyki publicznej. Są to m.in.: Dzień Statystyki Polskiej #NOCwGUS i „Statystyka bez barier – bo liczą się wszyscy”;
- konkurs Hackathon ShowMeData
- wsparcie podopiecznych Stowarzyszenia Rodzin i Przyjaciół Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną „Chata z pomysłami” Środowiskowy Dom Samopomocy;
- udział w akcji Wielka Zbiórka Książek. Organizatorem jest Fundacja Zaczytani.org.
Wielu spośród pracowników jednostek statystyki publicznej włączało się w działania wolontariatu oraz aktywnie uczestniczyło w życiu społeczności lokalnych.
[1] Opracowane w oparciu o PN-ISO 26000, Wytyczne dotyczące społecznej odpowiedzialności, wyd. PKN, Warszawa 2012.