Posiedzenie prowadził Przewodniczący Rady Statystyki prof. dr Franciszek Kubiczek. W obradach uczestniczyli: Prezes GUS dr Dominik Rozkrut oraz wiceprezes GUS dr Grażyna Marciniak.
Pierwszy punkt posiedzenia poświęcony był relacjom między „Diagnozą społeczną” a statystyką publiczną.
„Diagnoza Społeczna” jest niezależnym projektem badawczym realizowanym przez Radę Monitoringu Społecznego stanowiącą interdyscyplinarny zespół pracowników naukowych, praktyków statystycznych badań i członków Polskiego Towarzystwa Statystycznego, który w latach 2000-2015 zrealizował osiem edycji tego badania. „Diagnoza” stanowi badanie panelowe warunków i jakości życia w Polsce pozwalające na obserwację zarówno losów tych samych Polaków jak i ich rodzin, zmieniających się w czasie oraz pozwalające poznać społeczny odbiór zmian zachodzących w Polsce od 2000 roku. W 2008 r. Prezes GUS zawarł umowę z Polskim Towarzystwem Statystycznym i Radą Monitoringu Społecznego, która przewiduje współdziałanie w zakresie prowadzenia badania „Diagnozy Społecznej” i określa obowiązki stron. Z umowy wynika m.in. oparcie badań w ramach „Diagnozy Społecznej” na sieci terenowych ankieterów GUS.
Z uwagi na brak środków finansowych na tegoroczną edycję badania, Rada Statystyki zwróciła się w styczniu br. do Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z poparciem prośby Rady Monitoringu Społecznego o dofinansowanie badania „Diagnozy Społecznej” w 2017 r.
Temat „Diagnozy Społecznej” przedstawił prof. dr hab. Janusz Czapiński, przewodniczący Rady Monitoringu Społecznego. Omówił historię badania sięgającą lat dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia, podobne badania prowadzone za granicą oraz elementy merytoryczne. Podkreślił, że wszystkie wyniki badań, wraz z bazami danych są publikowane bezpłatnie, 3-5 miesięcy po ich zakończeniu. Badania z tego projektu charakteryzują się też bardzo wysokimi wskaźnikami realizacji założonej próby.
Porównując „Diagnozę Społeczną” do badań statystyki publicznej wskazał, że GUS realizuje szereg badań społecznych, ale w 95% są to badania tematyczne nie mające tak jak badania „Diagnozy Społecznej” charakteru panelowego, pozwalającego obserwować te same gospodarstwa i osoby w długim okresie czasu oraz określać zależności przyczyno-skutkowe zjawisk społecznych. Dodał, że badania prowadzone przez GUS ujęte w Programie badań statystycznych statystyki publicznej wynikają z potrzeb krajowych i zobowiązań międzynarodowych natomiast ustalając zakres badań „Diagnozy Społecznej” Rada Monitoringu Społecznego ma całkowitą niezależność instytucjonalną odnośnie tematyki i metodologii tych badań.
Rada Statystyki podkreśliła duże uznanie dla prowadzonych badań „Diagnozy Społecznej”, ich rolę w ocenie zjawisk i ich przyczyn. Podczas dyskusji zwrócono uwagę na pokrywające się zakresy badań „Diagnozy Społecznej” z badaniami statystyki publicznej. Rozważano m.in. konsekwencje związane z przerwaniem badań „Diagnozy Społecznej”. Sugerowano podjęcie przez statystykę publiczną określonych tematów dotychczas badanych w ramach „Diagnozy Społecznej”. Przedstawiono sugestie dotyczące poszukiwania funduszy na kontynuowanie badań. Wskazano na brak prawnych i organizacyjnych możliwości włączenia „Diagnozy” do programu badań statystycznych statystyki publicznej.
W drugim punkcie posiedzenia Anna Dobrowolska, zastępca dyrektora Dep. Programowania i Koordynacji Badań GUS omówiła zestawienie stanowisk do propozycji zgłoszonych do przygotowywanego projektu „Programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2018”. Członkowie Rady przedyskutowali uwagi zgłoszone do projektu programu przez opiniodawców, które nie zostały uwzględnione przez autorów badań, sugerując określone rozwiązania. Rada Statystyki przyjęła propozycję wyodrębnienia w projekcie programu działu dotyczącego gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej.
Na wniosek wiceprzewodniczącego Rady Statystyki Jana Guza, w punkcie dotyczącym spraw bieżących, Prezes GUS dr Dominik Rozkrut ustosunkował się do doniesień prasowych dotyczących wątpliwości w zakresie transakcji eksportowych oraz związanych z nimi przeszacowaniami wartości i dynamiki produktu krajowego brutto (PKB) za lata 2014-2015 i prawdopodobnie wynikającej z tego zawyżonej wartości eksportu. Prezes GUS podkreślił, że głównym źródłem informacji dla statystyki publicznej w zakresie handlu zagranicznego są dane pochodzące z systemów informatycznych administracji celnej, a prace GUS nad ewentualną weryfikacją eksportu, a w konsekwencji PKB, uzależnione są od pozyskania z Ministerstwa Finansów oficjalnych, nowych danych o wartości eksportu według szczegółowych grup towarowych. Komunikat w tej sprawie został zamieszczony na stronie internetowej GUS. Prezes GUS zaznaczył, że wyjaśnieniem sprawy zajmie się zespół, z udziałem specjalistów z GUS, Ministerstwa Finansów i NBP.
W punkcie dotyczącym spraw bieżących, Ireneusz Budzyński, dyrektor Dep. Metodologii, Standardów i Rejestrów GUS, na wniosek członków Rady Statystyki, ustosunkował się do problemów dla statystyki publicznej wynikających z zapisów konstytucji biznesu odnośnie posługiwania się przez przedsiębiorców w kontaktach z administracją tylko jednym identyfikatorem jakim jest NIP (z pominięciem identyfikatora REGON).
