Urząd Statystyczny w Białymstoku należy do służb statystyki publicznej podległych Głównemu Urzędowi Statystycznemu i działa na podstawie:
- ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. 2023 poz. 773),
- statutu Urzędu wprowadzonego zarządzeniem nr 12 Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 21 sierpnia 2012 r. (Dz. Urz. GUS poz. 39 z późniejszymi zmianami),
- regulaminu organizacyjnego Urzędu wprowadzonego zarządzeniem wewnętrznym nr 1 Dyrektora Urzędu Statystycznego w Białymstoku z dnia 3 stycznia 2022 r.,
- innych obowiązujących Urząd przepisów prawa.
Zgodnie ze statutem, stanowiącym załącznik do zarządzenia nr 12 Prezesa GUS z dnia 21 sierpnia 2012 r. w sprawie nadania statutu Urzędowi Statystycznemu w Białymstoku (Dz. Urz. GUS poz. 39 z późniejszymi zmianami) zakres zadań Urzędu obejmuje:
- przekształcanie zbiorów administracyjnych w zbiory danych statystycznych;
- zbieranie danych, w tym z systemów informacyjnych administracji publicznej, gromadzenie, opracowywanie oraz analizę danych statystycznych;
- prowadzenie prac wynikających z programu badań statystycznych statystyki publicznej oraz planu prac metodologicznych;
- prowadzenie i realizowanie spisów powszechnych oraz innych badań o szerokim zasięgu obserwacji na terenie województwa podlaskiego;
- współudział w prowadzeniu prac nad metodologią badań statystycznych dotyczących województwa podlaskiego;
- rozpoznawanie oraz analizę zapotrzebowania na informacje statystyczne i analizy w przekrojach terytorialnych na obszarze województwa podlaskiego, a także projektowanie metod i form ich zaspokajania;
- udostępnianie i rozpowszechnianie wynikowych informacji statystycznych dotyczących województwa podlaskiego;
- prowadzenie badań i analiz istotnych z punktu widzenia specyfiki województwa, w tym we współpracy z jednostkami naukowo-badawczymi;
- wspieranie informacyjne jednostek samorządu terytorialnego oraz jednostek doradczych i eksperckich współpracujących z samorządem terytorialnym;
- prowadzenie prac w zakresie popularyzacji i promocji statystyki oraz upowszechniania wiedzy o statystyce, w tym prowadzenie edukacji statystycznej na terenie województwa podlaskiego;
- współudział w prowadzeniu prac dla potrzeb opracowań statystyki regionalnej;
- przedstawianie informacji statystycznych dotyczących obszaru województwa podlaskiego organom administracji rządowej, organom jednostek samorządu terytorialnego oraz innym odbiorcom;
- prowadzenie na terenie województwa podlaskiego działalności badawczej, analitycznej i publikacyjnej w obszarze statystyki transgranicznej i euroregionalnej we współpracy z Ośrodkiem Badań Obszarów Transgranicznych i Statystyki Euroregionalnej Urzędu Statystycznego w Rzeszowie;
- przygotowywanie metodologii, prowadzenie badań i analiz oraz opracowywanie publikacji dotyczących ekoregionu „Zielone Płuca Polski”;
- prowadzenie obsługi krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (REGON) w zakresie osób prawnych i jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej oraz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, a także udostępnianie danych z rejestru REGON;
- prowadzenie obsługi oraz udostępnianie danych krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju (TERYT) na obszarze województwa podlaskiego w części obejmującej system rejonów statystycznych i obwodów spisowych oraz system identyfikacji adresowej ulic, nieruchomości, budynków i mieszkań (wraz z katalogiem ulic);
- prowadzenie przestrzennych baz adresowych na obszarze województwa podlaskiego na potrzeby tworzenia operatów przestrzennych w posiadanym specjalistycznym oprogramowaniu GIS, na bazie danych krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju (TERYT) i rejestrów statystycznych;
- współpracę z organami administracji rządowej oraz organami samorządu terytorialnego w województwie podlaskim prowadzącymi urzędowe rejestry oraz systemy informacyjne administracji publicznej w zakresie przekazywania informacji źródłowych do aktualizacji prowadzonych rejestrów i operatów do badań;
- prowadzenie badań wspólnych z organami administracji rządowej lub samorządowej, ujętych na ich wniosek w programie badań statystycznych statystyki publicznej;
- administrowanie infrastrukturą informatyczną służb statystyki publicznej zlokalizowaną na obszarze województwa podlaskiego.
Urząd Statystyczny w Białymstoku specjalizuje się w realizacji zadań ogólnokrajowych wykonywanych na rzecz statystyki publicznej jako całości w obszarach:
- statystyki ochrony środowiska;
- statystyki ochrony przyrody;
- statystyki leśnictwa, w tym rachunków środowiskowo-ekonomicznych dla lasów;
- zielonej gospodarki;
- gospodarki senioralnej.
Urząd realizuje zadania w obszarze statystyki ochrony środowiska oraz ochrony przyrody, współpracując z właściwym departamentem GUS, dotyczące w szczególności: :
- prowadzenia prac metodologicznych;
- przygotowywania operatów, tworzenia kartotek, wzorów formularzy oraz usprawniania procesu zbierania danych i doskonalenia wykorzystywanych narzędzi badawczych;
- zbierania, gromadzenia, przetwarzania i analizowania danych;
- opracowywania wyników badań oraz oceny jakości danych;
- inicjowania, planowania i programowania badań statystycznych;
- identyfikacji administracyjnych źródeł danych oraz prowadzenia prac umożliwiających ich wykorzystanie w badaniach statystycznych;
- projektowania, programowania i utrzymania systemów informatycznych na potrzeby realizacji badań;
- współpracy z innymi resortami, instytucjami i organizacjami w obszarze metodologii badań, w tym uczestnictwo w pracach zespołów międzyresortowych i międzynarodowych;
- tworzenia i prowadzenia baz danych statystycznych;
- przygotowywania publikacji i opracowań statystycznych.
Urząd, jako jednostka autorska badań z zakresu statystyki leśnictwa, w tym rachunków środowiskowo-ekonomicznych dla lasów, realizuje zadania dotyczące w szczególności:
- rozpoznawania zapotrzebowania na dane statystyczne oraz inicjowania, programowania i planowania badań statystycznych;
- inicjowania i prowadzenia prac metodologicznych oraz badań pilotażowych;
- opracowywania wzorów zestawów danych wraz z objaśnieniami;
- rozwoju i aktualizacji rejestrów, operatów do badań statystycznych oraz tworzenia kartotek;
- zbierania, gromadzenia, opracowywania oraz analizowania danych statystycznych;
- informatycznej obsługi prowadzonych badań, w tym przygotowania założeń do systemów informatycznych związanych z gromadzeniem, przetwarzaniem, analizowaniem i opracowywaniem danych wynikowych;
- oceny jakości, kontroli i akceptacji zbiorów wojewódzkich i ogólnopolskich oraz tablic kontrolnych i wynikowych wojewódzkich i ogólnopolskich;
- tworzenia i prowadzenia bazy danych statystycznych oraz tworzenia struktury i założeń, a także opracowywania metadanych do zasilania baz danych statystycznych;
- obliczania pracochłonności, kalkulacji, rozliczania i analizowania kosztów prowadzonych badań;
- opracowywania i udostępniania wyników badań oraz opracowywania publikacji wynikowych i analitycznych;
- opracowywania rachunków środowiskowo-ekonomicznych dla lasów;
- doskonalenia metodologii rachunków środowiskowo-ekonomicznych dla lasów;
- prowadzenia rachunków syntetycznych mierników produkcji leśnej dla potrzeb systemu rachunków narodowych oraz rachunku produkcji globalnej , w tym wartości dodanej leśnictwa; monitorowania zmian w prawodawstwie krajowym i międzynarodowym oraz prowadzenia prac mających na celu dostosowanie badań do obowiązujących wymogów prawnych;
- opiniowania projektów dokumentów rządowych;
- identyfikacji oraz oceny przydatności i możliwości wykorzystania danych administracyjnych i pozaadministracyjnych na potrzeby prowadzonych badań statystycznych;
- współpracy z innymi resortami, instytucjami i organizacjami w celu integracji i koordynacji badań statystycznych oraz pozyskiwania danych, uczestnicząc w pracach zespołów międzynarodowych, międzyresortowych i w grupach ekspertów;
- przygotowywania dokumentów oraz materiałów na posiedzenia i konsultacje na potrzeby współpracy międzynarodowej
Urząd, jako jednostka autorska badania zielonej gospodarki, realizuje zadania dotyczące w szczególności:
- prowadzenia prac metodologicznych;
- identyfikacji administracyjnych źródeł danych i ich wykorzystania w badaniu;
- współpracy z gestorami administracyjnych źródeł danych;
- przygotowywania publikacji i opracowań statystycznych.
Urząd, jako jednostka autorska badań z zakresu gospodarki senioralnej, realizuje zadania dotyczące w szczególności:
- prowadzenia prac metodologicznych;
- inicjowania, planowania, programowania i realizacji badań statystycznych;
- identyfikacji administracyjnych źródeł danych oraz prowadzenia prac umożliwiających ich wykorzystanie w badaniach statystycznych;
- współpracy z innymi resortami, instytucjami i organizacjami w obszarze metodologii badań;
- tworzenia i prowadzenia baz danych statystycznych;
- przygotowywania publikacji i opracowań statystycznych.