Posiedzenie plenarne Rady Statystyki w dniu 8 lipca 2013 r.
Posiedzenie prowadził przewodniczący Rady Statystyki prof. dr Franciszek Kubiczek. W obradach uczestniczył prezes GUS prof. dr hab. Janusz Witkowski oraz wiceprezesi GUS: dr Halina Dmochowska i dr Grażyna Marciniak.
Posiedzenie w całości poświęcone było statystyce ubóstwa oraz wykluczenia społecznego.
Do udziału w obradach zaproszeni zostali: prof. dr hab. Ryszard Szarfenberg z Uniwersytetu Warszawskiego, Elżbieta Arciszewska-Piontkowska - przewodnicząca Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów oraz przedstawiciele Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.
Prezentację tematu rozpoczął Piotr Łysoń, dyrektor Departamentu Badań Społecznych i Warunków Życia GUS, który zwrócił uwagę, że ograniczenie skali ubóstwa i wykluczenia społecznego w Europie o 20 mln osób, stanowi jeden z pięciu celów rozwojowych, zatwierdzonej przez Radę Europejską w 2010 r., „Strategii na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu – Europa 2020”. Działania dotyczące realizacji celów założonych dla Polski zostały zawarte w Krajowym Programie Reform na rzecz realizacji strategii Europa 2020, przyjętym przez Radę Ministrów w 2011 r.
W dalszej części prezentacji tematu Anna Szukiełojć-Bieńkuńska, naczelnik wydziału w wymienionym wyżej departamencie, omówiła dylematy związane z pomiarem ubóstwa, takie jak: trudna do sprecyzowania definicja ubóstwa, wybór metod pomiaru czy właściwych źródeł danych. Zaznaczyła, że w Polsce nie ma jednej oficjalnej miary ubóstwa, a GUS stosuje kilka miar tego zjawiska. Jako źródła danych wskazała coroczne Badanie Budżetów Gospodarstw Domowych, coroczne badania EU-SILC (prowadzone według metodologii UE) oraz cykliczne Badanie Spójności Społecznej. Przedstawiła wyniki badania ubóstwa uzyskiwane na podstawie wymienionych źródeł oraz omówiła problematykę wykluczenia społecznego jako konsekwencję ubóstwa.
Kończąc prezentację omówiła planowane do 2017 r. prace w omawianym zakresie. Poza kontynuacją prowadzonych już badań i analiz oraz doskonaleniem modelu prezentowania przez GUS danych na temat ubóstwa i wykluczenia społecznego, wymieniła przygotowanie i realizację w 2015 r. drugiej edycji badania spójności społecznej stanowiącego podstawę wielowymiarowych analiz ubóstwa i wykluczenia społecznego, rozszerzenie analiz na poziomie regionalnym, w tym dla potrzeb porównań regionalnych w obrębie UE, prowadzenie prac w zakresie terytorialnego zróżnicowania ubóstwa przy zastosowaniu metod estymacji dla małych obszarów, przygotowanie koncepcji badania wtórnego pozwalającego na wszechstronną ocenę zjawiska wykluczenia społecznego i opracowanie zestawu wskaźników pozwalających na systematyczne monitorowanie różnych aspektów wykluczenia społecznego.
Koreferaty przedstawili członkowie Rady reprezentujący związki zawodowe: Maria Osowska, Jan Guz i Tomasz Krzemieński oraz ekspert z zakresu nauk społecznych prof. dr hab. Henryk Domański. Zarówno w koreferatach, jak i w dyskusji podkreślono znaczenie informacji o ubóstwie i wykluczeniu społecznym dla realizacji polityki społeczno-ekonomicznej kraju. Pozytywnie oceniono zakres prowadzonych przez GUS badań w tym zakresie jak i planowanych prac. Jednocześnie zwrócono uwagę na potrzebę uwzględniania w badaniach i analizach m.in. takich zagadnień jak: ubóstwo dzieci, ubóstwo na obszarach wiejskich, dziedziczenie ubóstwa, ubóstwo pracujących, ubóstwo bezdomnych i osób z rodzin patologicznych. Wskazano również na konieczność szerszego ujmowania problematyki w układzie regionalnym i lokalnym.