Prezes GUS realizuje swoje zadania przy pomocy Kierownictwa Głównego Urzędu Statystycznego.
W skład Kierownictwa Urzędu wchodzą:
-
Prezes GUS,
-
wiceprezesi,
-
Dyrektor Generalny Urzędu.
Wiceprezesi są odpowiedzialni za realizację zadań powierzonych przez Prezesa GUS, w szczególności w zakresie:
- koordynacji całości prac obejmujących programowanie i realizację badań statystycznych we wskazanych przez Prezesa GUS obszarach badawczych;
- nadzoru nad prowadzeniem prac metodologicznych oraz opracowań i analiz statystycznych dotyczących wskazanych obszarów badawczych;
- koordynacji publikowania wyników badań i analiz statystycznych we wskazanych obszarach badawczych;
- koordynacji opracowywania wskaźników charakteryzujących sytuację społeczno-gospodarczą kraju we wskazanych obszarach badawczych;
- dokonywania ocen jakości badań statystycznych;
- działań na rzecz rozwoju systemu statystyki publicznej.
Wiceprezesi sprawują bezpośredni nadzór nad pracami departamentów i jednostek podporządkowanych Prezesowi GUS w zakresie określonym odrębnie.
Wiceprezesi są upoważnieni do działania w imieniu Prezesa GUS, w sprawach należących do wskazanych przez Prezesa GUS obszarów badawczych oraz nadzorowanych przez nich departamentów i jednostek podporządkowanych Prezesowi GUS, w tym do reprezentowania Prezesa GUS w komitetach, komisjach, zespołach i radach powołanych przez organy administracji rządowej.
Zadania Prezesa GUS wykonują komórki organizacyjne, zespoły programowe i projektowe oraz powołane przez Prezesa GUS komisje i zespoły, jako organy opiniodawczo-doradcze o charakterze stałym lub doraźnym, w szczególności:
- Kolegium;
- Komisja Programowa — w zakresie programowania badań statystycznych;
- Komisja Metodologiczna — w zakresie metodologii badań statystycznych;
- Komitet Redakcyjny — w zakresie działalności publikacyjnej GUS i urzędów statystycznych;
- Naukowa Rada Statystyczna.
Plan pracy GUS na każdy kolejny rok tworzą: program badań statystycznych statystyki publicznej - w części koordynowanej przez Prezesa GUS oraz zatwierdzone przez Prezesa GUS: plan opracowań statystycznych, plan wydawniczy, plan prac metodologicznych, plan wyjazdów zagranicznych pracowników służb statystyki publicznej oraz plan przyjazdów delegacji zagranicznych, plan zarządzania infrastrukturą teleinformatyczną, plan realizacji polityki bezpieczeństwa informacji, plan edukacji statystycznej , plan szkoleń.
Prezes GUS zatwierdza, nie później niż do dnia 30 listopada danego roku, według zasad i w terminach określonych odrębnie, projekty rocznych programów i planów na kolejny rok, które są odpowiednio koordynowane przez:
- plan opracowań statystycznych - Departament Programowania i Koordynacji Badań;
- plan wydawniczy - Departament Opracowań Statystycznych;
- plan prac metodologicznych - Departament Programowania i Koordynacji Badań;
- plan wyjazdów zagranicznych pracowników służb statystyki publicznej oraz plan przyjazdów delegacji zagranicznych - Departament Współpracy Międzynarodowej;
- plan zarządzania infrastrukturą teleinformatyczną - Departament Systemów Teleinformatycznych, Geostatystyki i Spisów;
- plan realizacji polityki bezpieczeństwa informacji - Departament Systemów Teleinformatycznych, Geostatystyki i Spisów;
- plan edukacji statystycznej - Departament Edukacji i Komunikacji;
- plan szkoleń - Biuro Organizacji i Kadr.
Podstawowymi sposobami informowania o poleceniach i decyzjach Kierownictwa GUS są:
- zarządzenia i zarządzenia wewnętrzne Prezesa GUS oraz wytyczne zatwierdzone przez Prezesa GUS;
- zarządzenia Dyrektora Generalnego GUS;
- notatki z posiedzeń Kierownictwa GUS;
- notatki z posiedzeń Kolegium;
- dekretacje na wpływającej do GUS korespondencji;
- polecenia i pisemne wytyczne członków Kierownictwa GUS adresowane do nadzorowanych komórek organizacyjnych GUS i jednostek podporządkowanych Prezesowi GUS w zakresie określonym odrębnie.
Projekty aktów normatywnych wydawanych przez Prezesa GUS opracowuje, na podstawie materiałów przygotowanych przez departamenty, Gabinet Prezesa i przedstawia Prezesowi GUS do podpisu po uzyskaniu akceptacji nadzorującego członka Kierownictwa GUS.
Stanowisko w sprawie przekazanych do GUS do zaopiniowania projektów aktów normatywnych i innych dokumentów rządowych opracowuje i przedstawia Prezesowi GUS do podpisu dyrektor Gabinetu Prezesa na podstawie uwag i opinii zebranych od departamentów, urzędów statystycznych oraz jednostek podporządkowanych Prezesowi GUS, po zaopiniowaniu co do zgodności z obowiązującymi przepisami oraz po uzyskaniu akceptacji nadzorującego członka Kierownictwa GUS.
Komórki organizacyjne GUS, do których został skierowany przez inny organ administracji publicznej lub podmiot projekt aktu normatywnego do uzgodnień w trybie roboczym albo przekazana została propozycja interpretacji przepisów dotyczących statystyki publicznej, uzgadniają swoje stanowisko do projektu – po uzyskaniu akceptacji nadzorującego członka Kierownictwa GUS – z dyrektorem Gabinetu Prezesa przed jego przekazaniem na zewnątrz, z wyłączeniem projektów aktów prawnych Unii Europejskiej monitorowanych przez Departament Współpracy Międzynarodowej.
W przypadkach gdy projekty przewidują nałożenie obowiązków na Prezesa GUS, stanowisko departamentu – przed przekazaniem go do dyrektora Gabinetu Prezesa – dyrektor departamentu uzgadnia z nadzorującym członkiem Kierownictwa GUS.
Informacje o obowiązkach nałożonych na Prezesa GUS aktami normatywnymi przedstawia Prezesowi GUS dyrektor Gabinetu Prezesa, po uprzednim uzgodnieniu z nadzorującym członkiem Kierownictwa GUS odpowiedzialnym za ich realizację.
Komórki organizacyjne GUS wykonują – w terminach wskazanych przez nadzorującego członka Kierownictwa GUS – zadania przekazywane na bieżąco oraz przygotowują projekty odpowiedzi lub udzielają odpowiedzi na wystąpienia kierowane do GUS z zewnątrz bez zbędnej zwłoki, a w sprawach szczególnie złożonych, jeżeli termin nie wynika z pisma lub odrębnych przepisów, nie później niż w ciągu miesiąca od daty wpływu.