Posiedzenie plenarne Rady Statystyki w dniu 14 lipca 2014 r.
Posiedzenie prowadził Przewodniczący Rady Statystyki prof. dr Franciszek Kubiczek. W obradach uczestniczył Prezes GUS prof. dr hab. Janusz Witkowski.
W pierwszym punkcie posiedzenia członkowie Rady zapoznali się z badaniami koniunktury gospodarczej i konsumenckiej w Polsce i w krajach UE. Temat przedstawiła Katarzyna Walkowska, dyrektor Dep. Przedsiębiorstw w GUS.
W GUS badania koniunktury gospodarczej prowadzone są w zakresie przetwórstwa przemysłowego (od 1992 r.), w budownictwie i handlu detalicznym (od 1993 r.), działalności inwestycyjnej przedsiębiorstw w przetwórstwie przemysłowym i budownictwie (od 1999 r.), w usługach (od 2003 r.) i w handlu hurtowym (od 2011 r.). Badanie koniunktury konsumenckiej prowadzone są w GUS w formie reprezentacyjnej kwartalnie od 1997 r. i miesięcznie od 2004 r., a badanie koniunktury w rolnictwie prowadzono w latach 1996-2000, a następnie wznowiono w 2012 r.
Na poziomie europejskim tematem tym zajmuje się Komisja Europejska w ramach Wspólnego Zharmonizowanego Programu Unii Europejskiej Badań Koniunktury Gospodarczej i Konsumentów. Badania te wprowadzane były stopniowo od 1962 r. – przemysł, od 1966 r. – budownictwo i inwestycje w przemyśle, od 1972 r. - badanie konsumentów, od 1984 r. – handel detaliczny, od 1996 r. – pozostałe usługi i od 2007 r. – badanie koniunktury usług finansowych. Badania koniunktury organizowane są również przez OECD, która to organizacja posiada bazę wskaźników oraz opracowała podręcznik metodologii badań w tym zakresie oraz przez CIRET (organizacja zajmująca się analizą danych i metodologią) organizującą co dwa lata konferencje poświęcone tematyce badań koniunktury.
W dyskusji, oceniając pozytywnie prowadzone w GUS badania koniunktury, podkreślono ich istotne znaczenie dla prowadzenia polityki gospodarczej kraju. Prof. dr hab. Krzysztof Marczewski ze Szkoły Głównej Handlowej zaznaczył, że z naukowego punktu widzenia wyniki badań GUS zawierają pełny zasób danych, porównywalnych w czasie, umożliwiających opracowywanie szeregu ważnych analiz.
W drugiej części posiedzenia dr Sławomir Nałęcz, zastępca dyrektora Dep. Badań Społecznych i Warunków Życia GUS przedstawił rozwój statystycznych badań wolontariatu i innych form pracy niezarobkowej w Polsce i za granicą. W obradach uczestniczyli: Henryk Wujec, doradca Prezydenta RP do spraw społecznych, prof. dr hab. Ewa Leś z Instytutu Polityki Społecznej Uniwersytetu Warszawskiego oraz ks. Wojciech Sadłoń, dyrektor Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego SAC.
Dr Sławomir Nałęcz przedstawił rozwój statystycznych badań pracy niezarobkowej na rzecz innych w perspektywie międzynarodowej, których początek sięga lat 60-tych ubiegłego wieku oraz wskazał na wzrost znaczenia tych badań, stymulowanych zarówno przez ONZ, dokumenty UE i KE. Podkreślił istotną rolę polskiej statystyki publicznej w rozwoju międzynarodowych badań w tym zakresie. Zaprezentował dokumenty, w których polska statystyka publiczna wskazywana jest jako przykład wdrożenia badań zgodnie z podręcznikiem MOP. Przedstawił genezę badań wolontariatu w Polsce oraz początek prac w GUS. Omówił wyniki badania pracy niezarobkowej przeprowadzonego w 2011 r. oraz ich znaczenie dla gospodarki oraz polityki społecznej. Na podstawie wyników badania oszacowano wolumen tej pracy na 2,5 mld godzin (tj. blisko 1,5 mln pełnych etatów) oraz jej wartość na 41 mld zł. Karolina Goś-Wójcicka, naczelnik z Dep. Badań Społecznych i Warunków Życia, przedstawiła prace przygotowawcze do kolejnej edycji badania pracy niezarobkowej planowanego na rok 2016 r. oraz poprzedzającego go badania pilotażowego we wrześniu 2014 r.
Henryk Wujec podkreślił duże znaczenie społeczne prowadzonych badań oraz zwrócił uwagę na uzyskane dane wskazujące, że aktywność społeczna Polaków nie stoi na tak niskim poziomie jak się powszechnie uważa. Wymienił prowadzone prace legislacyjne mające na celu zachęcanie do szerszej aktywności społecznej. Prof. dr hab. Ewa Leś wskazała na wysoką ocenę jaką mają w środowisku naukowym w Europie badania wolontariatu prowadzone w GUS, określane jako rzetelne i kompleksowe.
Rada Statystyki pozytywnie oceniła prowadzone w GUS badania wolontariatu i innych form pracy niezarobkowej uznając za zasadne dalsze ich kontynuowanie.
W ostatnim punkcie posiedzenia Rada zapoznała się ze wstępnym projektem metodyki szacowania kosztów badań statystyki publicznej w ujęciu zadaniowym, którą przedstawiła Anna Borowska, dyrektor generalny GUS.